Czasami trudno powiedzieć, kiedy nastoletnie dziecko potrzebuje pomocy. Jest to bowiem czas gwałtownych przemian nie tylko fizycznych, lecz także psychicznych. Kilkunastolatek może być poirytowany, humorzasty, może kwestionować swoją osobowość, wygląd, być nieszczęśliwy.
Tekst powstał w ramach współpracy i akcji społecznej z Fundacją TVN.
Przechodzi on okres dramatycznych przemian:
- biologicznych,
- psychologicznych,
- jego hormony szaleją,
- rozwój mózgu jest nieregularny.
Dzieci bywają wycofane, nie reagują na bodźce, są bojowo nastawione.
Rozmowa z nastolatkiem – jakie sygnały powinny Cię zaniepokoić?
Psychoterapeuci radzą zwracać szczególną uwagę na takie sygnały jak:
- częste kłótnie z rodzicami,
- nieustający smutek i lęk,
- zmiany w zachowaniu (od dużej towarzyskości bo izolację),
- wchodzenie w konflikty z prawem,
- utratę zainteresowań dotychczasowymi hobby,
- mówienie o beznadziei i braku perspektyw na przyszłość.
Sprawdź również artykuł: Jak oswoić lęk nastolatka i być wspierającym dorosłym? ACT – terapia
Jak rozmawiać z nastolatkiem?
Jak zacząć rozmowę z dzieckiem przejawiającym takie objawy? Oto kilka wskazówek:
- Powiedz o swoich niepokojach w sposób bardzo spokojny. Daj znać, że widzisz pewne zmiany w zachowaniu, podejściu etc. i chciałbyś pomóc. Nie oceniaj!
- Możesz wspomnieć o swoich przejściach. Niektórzy psychologowie zachęcają, by mówić o swoich trudnościach z okresu nastoletniego. Nie porównuj się jednak ani nie krytykuj. Nie mów „moi rodzice byli bardziej surowi niż ja dla ciebie”, lepiej powiedz „Ciągle pamiętam jak ciężko było mi dostosować się do zasad twoich dziadków”.
- Ucz nastoletnią osobę zdrowych nawyków. To ważne, ponieważ nawyki wynosimy z domu. Poza tym łatwiej wspierać pozytywne zachowania niż walczyć z negatywnymi. Zdaniem Grovera każdy nastolatek potrzebuje kilku rzeczy: nauczyć się radzenia z napięciem poprzez ćwiczenia, posiadać 3-5 źródeł potwierdzających samoocenę (hobby, przyjaciele etc.), mieć zdrowe granice (np. regularny sen i czas nauki, ograniczenia na komputer).
- Znajdź wspierających dorosłych. „Do wychowywania potrzebna jest cała wioska” dlatego warto w ten proces angażować inne dorosłe osoby – dziadków, nauczycieli, mentorów.
- Zacznij od siebie. Wielu rodziców nie zastanawia się jak ich wybory i zachowania wpływają na trudne zachowania dzieci – mówi Grover. Radzi on by uważnie przyglądać się sobie. Na przykład czy mówisz dziecku by się uspokoiło samemu krzycząc? Czy twoje dziecko zmaga się z negatywnym obrazem swojego ciała podczas gdy ty dodatkowo krytykujesz jego wygląd?
Wychowywanie nastolatka bywa przytłaczające, dlatego warto szukać pomocy. Czasami jest ona niezbędna. Adolescencja to ważny okres w życiu każdego człowieka. Wpływa on na całe dalsze życie. Warto zadbać, żeby Twoje dziecko przeżyło go możliwie najlepiej.
