Trening uważności w pracy z dziećmi i młodzieżą

Z publikacji dowiesz się:

• W jakich problemach może pomóc dzieciom praktyka uważności?

• Dlaczego tak ważne dla dzieci i młodzieży są chwile „nicnierobienia”, szczególnie te praktykowane z rodziną?

• Co jest celem treningu uważności i jakie są przykłady tych najbardziej znanych?

• Jakie praktyki medytacyjne składają się na trening uważności?

• Jakie możemy zauważyć korzyści płynące z trenowania uważności?

• W jaki sposób możemy wykorzystać zabawy związane z treningiem uważności i kiedy warto z nich skorzystać?

• O czym należy pamiętać, prowadząc trening uważności i jakich cech wymaga od nas prowadzenie takich zajęć?

Ponadto w książce znajdziesz autorski program Treningu Uważności, przygotowany przez Eryka Ołtarzewskiego, pedagoga współpracującego z The Mind Institute. Program ten składa się z 10 spotkań dla dzieci. Autor pokazuje także przykłady efektów i wymienia 12 propozycji ćwiczeń, które można wykorzystać podczas zajęć lub zabawy z własnym dzieckiem. W publikacji zawarte są również 2 scenariusze zajęć lekcyjnych – jeden dla szkoły podstawowej, drugi dla szkoły ponadpodstawowej, łączące w sobie edukację polonistyczną i trening uważności.

SPIS TREŚCI

1. Psychoedukacja dzieci i młodzieży w oparciu o trening uważności – kształcenie odporności emocjonalnej 4

1.1. Trening uważności w praktyce szkolnej? – założenia programowe i inspiracje 5

1.2. Autorski program „Trening uważności dla dzieci” – krok po kroku 8

1.3. Cel programu „Trening uważności dla dzieci” 10

1.4. Efekt ćwiczeń uważności – na przykładzie 11

1.5. Korzyści płynące z treningu – umiejętność dystansowania się do przeżyć 14

2. Zabawy, ćwiczenia uważności i medytacje dla dzieci 16

3. Scenariusz lekcji 1 24

4. Scenariusz lekcji 2 35

Nadmierny stres, stany obniżonego nastroju, Lęki związane ze szkołą i z dorastaniem to - jak pokazuje praktyka pracy w szkole - częste problemy dzieci i młodzieży. Jednak nie tylko dzieci doświadczają trudności, także dorośli przeżywają stresy - często są to nieadekwatne, przesadzone reakcje, które z kolei wywołują zaniepokojenie dziecka. Skutecznym wsparciem w tego typu problemach może być praktyka uważności. Pracuję od kilkunastu lat jako pedagog w gimnazjum, prowadzę zajęcia socjoterapii dla młodzieży gimnazjalnej i dzieci szkoły podstawowej. Widzę, jaką trudność sprawia młodym ludziom nadmierny stres, stany obniżonego nastroju. Ogromna ilość dzieci przezywa lęki związane ze szkołą, z dorastaniem. Problemem są relacje z rówieśnikami, nauczycielami, rodzicami. Oprócz trudności emocjonalnych u dzieci obserwuję nadmierne trudności emocjonalne dorosłych, związane z przeżyciami ich podopiecznych. Często jest to nieadekwatna, przesadzona reakcja, która z kolei wywołuje zaniepokojenie dziecka: "Ze mną naprawdę coś musi być nie w porządku, skoro mój rodzic tak bardzo to przeżywa". Uważam, ze niejednokrotnie zamiast zajęć socjoterapeutycznych i treningów zastępowania złości, wystarczyłoby przebywać ze sobą w rodzinie, wyłączyć tablet, rozmawiać o sobie, wspólnie uprawiać ogródek albo spacerować. Rzeczywistość we współczesnych rodzinach wygląda jednak inaczej. Niewiele osób ma czas na rozmowę i wspólne "nicnierobienie". W mojej ocenie pewnym wsparciem dla młodzieży (i rodziców) jest psychoedukacja. Mam na myśli zajęcia, które nie ingerują zbyt głęboko w osobiste przeżycia, ale dają poczucie bezpieczeństwa i pozwalają poznawać samego siebie, lepiej rozumieć emocje. Może nie likwidują trudności, ale ułatwiają ich oswojenie. TRENING UWAZNOSCI W PRAKTYCE SZKOLNEJ - ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE I INSPIRACJE W 2012 roku wziąłem udział w kursie MBSR (Mindfulness Based Stress Reduc- tion) - zajęciach psychoedukacyjnych dla dorosłych.